GÜRCÜ BUĞDAYI – DOLİS PURİ / DOLİ BUĞDAYI
Doli buğdayı (Gürcüce: დოლის პური; okunuşu: “dolis p’uri”), buğdaygiller (Poaceae) familyasına bağlı Triticum vulgarenin bir alt türüdür. Hasadı sonbaharda yapılan Gürcü buğdayı olarak bilinir.
Doli buğdayının (Triticum vulgare erythrospermum / ferrugineum) tohumları kabuklu ve orta sertlikte olup başakları iğe benzer. Taneleri boynuzun biçimini andırır. Dona ve kuraklığa dayanaklı bir tür olarak bilinir. Kolay yere serilip kolay hastalık kapar. Doli buğdayı deniz seviyesinden 600-2000 metre yüksekliklerde yetişir. Beyaz başaklı ve kızıl başaklı türleri daha yaygındır. Yetiştiği iklim bölgesi itibarıyla doli buğdayı Gürcistan’da “Kartli doli buğdayı”, “Kaheti doli buğdayı”, “Ahaltsihe kızıl doli buğdayı” gibi adlarla anılır.
Klarceti de bu buğdayın yetiştildiği bölgelerden biri olarak bilinir. Artvin’in merkez ilçesine bağlı Hamamlı köyünün eski adı Doliskana (დოლისყანა) “doli” (დოლი) kelimesinden türemiş olup “Doli buğdayı tarlası” anlamına gelir.
Gürcistan da da yetiştiriliyor ancak tetri doli horboli tohumu kaybolmaya yüz tutmuş durumdadır.
